NHG-Richtlijnen
‹ Terug naar nomale weergave
NHG-Behandelrichtlijn
Versie 3.01
november 2019

Tetanusprofylaxe

Kernboodschappen

  • Bepaal bij een traumatische wond de indicatie voor tetanusprofylaxe via het Stroomschema tetanusvaccinatie bij wonden, dat is opgesteld door het RIVM.  

  • Post-expositieprofylaxe (PEP) is aan te bevelen bij:  
    • een open wond met (mogelijk) contact met straatvuil, aarde of mest 
    • een dierenbeet 
    • een grotere tweede- of derdegraadsbrandwond, afhankelijk van de aard en toedracht van de brandwond (contact met grond, straatvuil of mest), de vaccinatiestatus van de patiënt en waarvoor behandeling nodig is door de huisarts of de SEH 

  • De incubatieperiode van tetanus is 24 uur tot 3 weken. Dien daarom de tetanusimmunoglobuline (TIG) en tetanusvaccinatie zo snel mogelijk na de verwonding toe. Bij een latere presentatie is het nog zinvol dit tot 21 dagen na de verwonding te doen.  

  • Geef aan niet-zwangere volwassenen een ‘los’ tetanusvaccin of DTP-vaccin. Bij de keuze kunnen de volgende aspecten een rol spelen. 

    • DTP beschermt ook tegen andere verwekkers en wordt soms geadviseerd bij verre reizen.  

    • Gelijktijdige (boostering van de) bescherming tegen difterie en polio kan nuttig zijn.  

    • Het DTP-vaccin wordt niet vergoed aan niet-zwangere volwassenen.  
  • Geef zwangeren die in aanmerking komen voor tetanusprofylaxe een DTP-combinatievaccin. Een los tetanusvaccin bevat als conserveermiddel de kwikverbinding thiomersal. Hoewel er geen aanwijzingen zijn dat dit schadelijk is voor het ongeboren kind, gaat bij zwangeren de voorkeur uit naar het DTP-combinatievaccin. In voorkomende gevallen is er geen bezwaar tegen het gebruiken van het tetanusvaccin.  
  • Denk bij risicogroepen ook aan vuilnisophaalmedewerkers, grondarbeiders, hoveniers, veetelers, land- en tuinbouwers, veldsporters, veterinairs en mensen die veel met paarden werken. 

Afstemming

  • Deze richtlijn is geheel gebaseerd op de RIVM-richtlijn Tetanus. 

  • Het venster van tijd waarbinnen gevaccineerd moet worden bij PEP, is scherper omschreven, zodat dit aansluit bij de RIVM-richtlijn Tetanus, zie het kader Tetanusprofylaxe bij zwangere vrouwen.  

  • De DTP-argumentatie voor niet-zwangeren is aangepast conform de RIVM-richtlijn Tetanus. 

  • Voor het beleid bij brandwonden, zie ook de NHG-Behandelrichtlijn Brandwonden. 

Referenties

  1. RIVM/LCI. LCI- richtlijn Tetanus (2016). Ga naar bron
  2. Lareb Teratologie In formatie Service, geraadpleegd op 19-11-2019 Ga naar bron
  3. Veiligheidsinformatie thiomersal op www.reprotox.org, geraadpleegd op 14-11-2019 Ga naar bron