NHG-Richtlijnen
NHG-Standaard
M111
2.1
juli 2021
mei 2024
R. Luchtwegen

Richtlijnen diagnostiek

Naar Volledige tekst ›

Anamnese

Naar Volledige tekst ›

Lichamelijk onderzoek

Naar Volledige tekst ›

Aanvullend onderzoek

Naar Volledige tekst ›

Evaluatie

Naar Volledige tekst ›

Richtlijnen beleid

Naar Volledige tekst ›

Voorlichting en advies

Naar Volledige tekst ›

Medicamenteuze behandeling

Naar Volledige tekst ›

Nirmatrelvir/ritonavir

Naar Volledige tekst ›

Antibiotica

Naar Volledige tekst ›

Inhalatiecorticosteroïden

Naar Volledige tekst ›

Controles

Naar Volledige tekst ›

Consultatie en verwijzing

Naar Volledige tekst ›

Evaluatie meerwaarde verwijzing tweede lijn bij kwetsbare patiënten

Naar Volledige tekst ›

Beleid bij zuurstofbehoeftige, niet-terminale patiënten die niet opgenomen willen worden

Naar Volledige tekst ›

Belangrijkste wijzigingen

Naar Samenvatting ›

Kernboodschappen

Naar Samenvatting ›

Inleiding

Naar Samenvatting ›

Scope

Naar Samenvatting ›

Buiten de scope

Naar Samenvatting ›

Samenwerking en afstemming

Naar Samenvatting ›

Achtergronden

Naar Samenvatting ›

Epidemiologie

Naar Samenvatting ›

Sterftecijfer

Naar Samenvatting ›

Incubatietijd

Naar Samenvatting ›

Besmettingsweg

Naar Samenvatting ›

Besmettelijke periode en besmettelijkheid

Naar Samenvatting ›

Klinisch beeld

Naar Samenvatting ›

Beloop

Naar Samenvatting ›

Trombo-embolische complicaties

Naar Samenvatting ›

Risicogroepen

Naar Samenvatting ›

Etniciteit

Naar Samenvatting ›

Zwangerschap en lactatie

Naar Samenvatting ›

Kans op infectie

Naar Samenvatting ›

Kans op ernstig beloop

Naar Samenvatting ›

Zwangerschapscomplicaties

Naar Samenvatting ›

Kinderen

Naar Samenvatting ›

Multisystem Inflammatory Syndrome – Children (MIS-C)

Naar Samenvatting ›

Richtlijnen diagnostiek

Naar Samenvatting ›

Spoed

Naar Samenvatting ›

Anamnese

Naar Samenvatting ›

Lichamelijk onderzoek

Naar Samenvatting ›

Algemeen

Naar Samenvatting ›

Symptomen die passen bij een bovensteluchtweginfectie

Naar Samenvatting ›

Symptomen die passen bij een ondersteluchtweginfectie

Naar Samenvatting ›

Overig

Naar Samenvatting ›

Aanvullend onderzoek

Naar Samenvatting ›

Diagnostiek naar acute infectie SARS-CoV-2

Naar Samenvatting ›
PCR-diagnostiek (praktische uitvoering)
Naar Samenvatting ›
Antigeensneltest en antigeenzelftest (praktische uitvoering)
Naar Samenvatting ›

Serologische diagnostiek naar doorgemaakte COVID-19

Naar Samenvatting ›

Diagnostiek naar DVT en longembolie

Naar Samenvatting ›

Diagnostiek bij patiënten met acuut hoesten

Naar Samenvatting ›

Evaluatie

Naar Samenvatting ›

Differentiaaldiagnose (niet uitputtend)

Naar Samenvatting ›
Luchtweginfectie door verwekker anders dan SARS-COV-2
Naar Samenvatting ›
Longembolie
Naar Samenvatting ›
Acuut coronair syndroom
Naar Samenvatting ›
Hartfalen
Naar Samenvatting ›
Longaanval astma/COPD
Naar Samenvatting ›

Richtlijnen beleid

Naar Samenvatting ›

Voorlichting en advies

Naar Samenvatting ›

Voorlichting over de aandoening

Naar Samenvatting ›

Voorlichting over voeding

Naar Samenvatting ›

Thuisarts

Naar Samenvatting ›

Medicamenteuze behandeling

Naar Samenvatting ›

Algemeen

Naar Samenvatting ›

Symptoombestrijding

Naar Samenvatting ›

Nirmatrelvir/ritonavir

Naar Samenvatting ›

Interacties van nirmatrelvir/ritonavir

Naar Samenvatting ›

Antibiotica

Naar Samenvatting ›

Inhalatiecorticosteroïden

Naar Samenvatting ›

Dexamethason

Naar Samenvatting ›

Niet aanbevolen overige medicamenteuze behandelingen

Naar Samenvatting ›
Hydroxychloroquine
Naar Samenvatting ›
Ivermectine
Naar Samenvatting ›
Vitamine C
Naar Samenvatting ›
Vitamine D
Naar Samenvatting ›

Controles

Naar Samenvatting ›

Consultatie en verwijzing

Naar Samenvatting ›

Evaluatie meerwaarde verwijzing tweede lijn bij kwetsbare patiënten

Naar Samenvatting ›

Beleid bij zuurstofbehoeftige, niet-terminale patiënten die niet opgenomen willen worden

Naar Samenvatting ›

Praktische toepassing Dexamethason

Naar Samenvatting ›

Praktische toepassing Tromboseprofylaxe

Naar Samenvatting ›

Palliatieve zorg

Naar Samenvatting ›

Organisatie van de zorg

Naar Samenvatting ›

Infectiepreventie

Naar Samenvatting ›

Referenties

  1. LCI. Handreiking maatregelen bij clusters en regionale verspreiding van COVID-19; Bijlage bij LCI-richtlijn COVID-19. Geraadpleegd november 2020a. Ga naar bron
  2. RIVM. Epidemiologische situatie van SARS-CoV-2 in Nederland 23-2-2021b. Ga naar bron
  3. LCI. Richtlijn COVID-19. Geraadpleegd maart 2021a. Ga naar bron
  4. FMS. Leidraad Medische procedures die een infectieuze aerosol genereren (IAGP) met SARS-CoV-2. 2020a. Ga naar bron
  5. LCI. Heroverweging mondneusmaskerbeleid in de zorg vanwege de Britse variant van SARS-CoV-2; Onderbouwing en achtergrond bij LCI-richtlijn COVID-19. Geraadpleegd maart 2021c. Ga naar bron
  6. Neumann-Podczaska A, Al-Saad SR, Karbowski LM, Chojnicki M, Tobis S, Wieczorowska-Tobis K. COVID-19 - Clinical picture in the elderly population: a qualitative systematic review. Aging Dis 2020;11:988-1008.
  7. Olde Rikkert MG, Vingerhoets RW, Van Geldorp N, De Jong E, Maas HA. Atypisch beeld van COVID-19 bij oudere patiënten. Ned Tijdschr Geneeskd 2020;164:D5004
  8. Viner RM, Ward JL, Hudson LD, Ashe M, Patel SV, Hargreaves D, Whittaker E. Systematic review of reviews of symptoms and signs of COVID-19 in children and adolescents. Arch Dis Child 2020-320972. Online ahead of print.
  9. LCI. Inhoudelijke onderbouwing ten behoeve van symptomatologie COVID-19 en consequenties voor testen en maatregelen; Onderbouwing en achtergrond bij LCI-richtlijn COVID-19. Geraadpleegd december 2020b Ga naar bron
  10. Conforti C, Dianzani C, Agozzino M, Giuffrida R, Marangi GF, Meo ND, et al. Cutaneous manifestations in confirmed COVID-19 patients: a systematic review. Biology (Basel) 2020;9:449.
  11. Mirza FN, Malik AA, Omer SB, Sethi A. Dermatologic manifestations of COVID-19: a comprehensive systematic review. Int J Dermatol 2021;60:418-50.
  12. Piazza G, Campia U, Hurwitz S, Snyder JE, Rizzo SM, Pfeferman MB, et al. Registry of arterial and venous thromboembolic complications in patients with COVID-19. J Am Coll Cardiol 2020;76:2060-72.
  13. Aktaa S, Wu J, Nadarajah R, Rashid M, De Belder M, Deanfield J, et al. Incidence and mortality due to thromboembolic events during the COVID-19 pandemic: multi-sourced population-based health records cohort study. Thromb Res. 2021;202:17-23.
  14. Giannis D, Barish MA, Goldin M, Cohen SL, Kohn N, Gianos E, et al. Incidence of Venous Thromboembolism and Mortality in Patients with Initial Presentation of COVID-19. J Thromb Thrombolysis. 2021:1–5.
  15. Middeldorp S, Coppens M, Van Haaps TF, Foppen M, Vlaar AP, Müller MCA, et al. Incidence of venousthromboembolism in hospitalized patients with COVID-19. J Thromb Haemost 2020;18:1995-2002.
  16. Kahn SR, Lim W, Dunn AS, Cushman M, Dentali F, Akl EA, et al. Prevention of VTE in nonsurgical patients: antithrombotic therapy and prevention of thrombosis, 9th ed: American college of chest physicians evidence-based clinical practice guidelines. Chest 2012;141(2 Suppl):e195S-e226S.
  17. Thachil J, Tang N, Gando S, Falanga A, Cattaneo M, Levi M, et al. ISTH interim guidance on recognition and management of coagulopathy in COVID-19. J Thromb Haemost 2020;18:1023-6.
  18. Klok FA, Kruip MJHA, Van der Meer NJM, Arbous MS, Gommers D, Kant KM, et al. Confirmation of the high cumulative incidence of thrombotic complications in critically ill ICU patients with COVID-19: an updated analysis. Thromb Res 2020;191:148-50.
  19. Wynants L, Van Calster B, Collins GS, Riley RD, Heinze G, Schuit E, et al. Prediction models for diagnosis and prognosis of COVID-19 infection: systematic review and critical appraisal. BMJ 2020;369:m1328.
  20. Clift AK, Coupland CAC, Keogh RH, Diaz-Ordaz K, Williamson E, Harrison EM, et al. Living risk prediction algorithm (QCOVID) for risk of hospital admission and mortality from coronavirus 19 in adults: national derivation and validation cohort study. BMJ 2020;371:m3731.
  21. Gezondheidsraad. Strategieën voor COVID-19-vaccinatie. 2020. Ga naar bron
  22. Sze S, Pan D, Nevill CR, Gray LJ, Martin CA, Nazareth J, et al. Ethnicity and clinical outcomes in COVID-19: a systematic review and meta-analysis. E Clinical Medicine 2020;29:100630.
  23. Raharja A, Tamara A, Kok LT. Association between ethnicity and severe COVID-19 disease: a systematic review and meta-analysis. J Racial Ethn Health Disparities 2020;12:1-10.
  24. NVOG 2022a. Richtlijnmodule COVID-19 en zwangerschap, bevalling en kraambed Ga naar bron
  25. LCI. Zwangerschap, (werk) en COVID-19; Bijlage bij de LCI-richtlijn COVID-19. Geraadpleegd april 2022. Ga naar bron
  26. NVOG 2022b. Standpunt Vaccinatie tegen COVID-19 rondom kinderwens, zwangerschap en kraambed Ga naar bron
  27. RIVM. Kinderen, school en COVID-19. Geraadpleegd april 2021. Ga naar bron
  28. Badal S, Thapa Bajgain K, Badal S, Thapa R, Bajgain BB, Santana MJ. Prevalence, clinical characteristics, and outcomes of pediatric COVID-19: a systematic review and meta-analysis. J Clin Virol 2020;135:104715.
  29. Blink M, Buddingh EP, Willems A, Brouwer CNM, Brinkman DMC, Hahurij ND, Klein RH. Handreiking COVID-19 geassocieerd multisysteem inflammatoir syndroom (MIS-C). NVK 2021. Ga naar bron
  30. World Health Organization. Multisystem inflammatory syndrome in children and adolescents with COVID-19. Geraadpleegd maart 2021b. Ga naar bron
  31. Blink M, Buddingh EP, Filippini LHPM, Brinkman DMC, Joosten SA, Klein RH. Covid-19-geassocieerde hyperinflammatie. Hyperinflammatoire status met perimyocarditis bij een 15-jarig meisje. Ned Tijdschr Geneeskd 2020;164:D5348.
  32. Luks AM, Swenson ER. Pulse oximetry for monitoring patients with COVID-19 at Home. Potential pitfalls and practical guidance. Ann Am Thorac Soc 2020;17:1040-6.
  33. Watson J, Whiting PF, Brush JE. Interpreting a covid-19 test result. BMJ 2020;369:m1808.
  34. LCI. COVID-19: Welke (groepen) personen kunnen met welke test(en) worden getest? Onderbouwing en achtergrond bij LCI-richtlijn COVID-19. Geraadpleegd maart 2021b. Ga naar bron
  35. RIVM. Status validatie SARS-CoV-2 antigeen sneltesten, status per 27 mei 2021a. Ga naar bron
  36. RIVM. OMT Advies antigeen(snel)testen. 2020. Ga naar bron
  37. RIVM. Verschillende type testen. Geraadpleegd maart 2021c. Ga naar bron
  38. Møller IJB, Utke AR, Rysgaard UK, Østergaard LJ, Jespersen S. Diagnostic performance, user acceptability, and safety of unsupervised SARS-CoV-2 rapid antigen-detecting tests performed at home. Int J Infect Dis. 2022;116:358-364.
  39. Nikolai O, Rohardt C, Tobian F, Junge A, Corman VM, Jones TC, et al. Anterior nasal versus nasal mid-turbinate sampling for a SARS-CoV-2 antigen-detecting rapid test: does localisation or professional collection matter? Infect Dis (Lond). 2021;53(12):947-952.
  40. Cassuto NG, Gravier A, Colin M, Theillay A, Pires-Roteira D, Pallay S, et al. Evaluation of a SARS-CoV-2 antigen-detecting rapid diagnostic test as a self-test: diagnostic performance and usability. J Med Virol. 2021;93(12):6686-6692.
  41. Stohr JJJM, Zwart VF, Goderski G, Meijer A, Nagel-Imming CRS, Kluytmans-van den Bergh MFQ, et al. Self-testing for the detection of SARS-CoV-2 infection with rapid antigen tests for people with suspected COVID-19 in the community. Clin Microbiol Infect. 20214:S1198-743X(21)00434-1.
  42. LCI. Richtlijn COVID-19. Geraadpleegd februari 2022
  43. Taskforce serologie. Report status of the validation of ELISA and auto-analyser antibody tests for SARS-CoV-2 diagnostics: considerations for use. RIVM 15 juli 2020a. Ga naar bron
  44. Taskforce serologie. Report status of the validation of point-of-care serology tests for SARS-CoV-2 diagnostics: considerations for use. RIVM 15 juli 2020b. Ga naar bron
  45. EMA. EMA gives advice on the use of non-steroidal anti-inflammatories for COVID-19. 2020a. Ga naar bron
  46. Kennisbank KNMP. Geraadpleegd op 30-04-2021.
  47. Halpin DM, Faner R, Sibila O, Badia JR, Agusti A. Do chronic respiratory diseases or their treatment affect the risk of SARS-CoV-2 infection? Lancet Respir Med 2020;8:436-38.
  48. Ramakrishnan S, Nicolau DV, Jr., Langford B, Mahdi M, Jeffers H, Mwasuku C, et al. Inhaled budesonide in the treatment of early COVID-19 (STOIC): a phase 2, open-label, randomised controlled trial. Lancet Respir Med 2021;9:763-72.
  49. Yu LM, Bafadhel M, Dorward J, Hayward G, Saville BR, Gbinigie O, et al. Inhaled budesonide for COVID-19 in people at high risk of complications in the community in the UK (PRINCIPLE): a randomised, controlled, open-label, adaptive platform trial. Lancet 2021;398:843-55.
  50. Ezer N, Belga S, Daneman N, Chan A, Smith BM, Daniels SA, et al. Inhaled and intranasal ciclesonide ort he treatment of covid-19 in adult outpatients: CONTAIN phase II randomised controlled trial. BMJ. 2021;375:e068060.
  51. Clemency BM, Varughese R, Gonzalez-Rojas Y, Morse CG, Phipatanakul W, Koster DJ, et al. Efficacy of Inhaled Ciclesonide for Outpatient Treatment of Adolescents and Adults With Symptomatic COVID-19: A Randomized Clinical Trial. JAMA Intern Med. 2022;182(1):42-49.
  52. SWAB. Addendum recommendations for antibacterial therapy in adults with COVID-19. 2020. Ga naar bron
  53. Karami Z, Knoop BT, Dofferhoff ASM, Blaauw MJT, Janssen NA, Van Apeldoorn M, et al. Few bacterial co-infections but frequent empiric antibiotic use in the early phase of hospitalized patients with COVID-19: results from a multicentre retrospective cohort study in The Netherlands. Infect Dis (Lond) 2021;53:102-10.
  54. Langford BJ, So M, Raybardhan S, Leung V, Westwood D, MacFadden DR, et al. Bacterial co-infection and secondary infection in patients with COVID-19: a living rapid review and meta-analysis. Clin Microbiol Infect 2020;26:1622-9.
  55. SWAB. Management of community-acquired pneumonia in adults: 2016 Guideline update from the Dutch working party on antibiotic policy (SWAB) and Dutch association of chest physicians (NVALT). 2016. Ga naar bron
  56. Arbel R, Wolff Sagy Y, Hoshen M, Battat E, Lavie G, Sergienko R, et al. Nirmatrelvir Use and Severe Covid-19 Outcomes during the Omicron Surge. N Engl J Med. 2022;387:790-798.
  57. RIVM. Gedragswetenschappelijk onderzoek COVID-19; Resultaten onderzoek gedragsregels en welbevinden; Draagvlak. Geraadpleegd 16-02-2022. Draagvlak | RIVM
  58. Owen DR, Allerton CMN, Anderson AS, Aschenbrenner L, Avery M, Berritt S, et al. An oral SARS-CoV-2 M(pro) inhibitor clinical candidate for the treatment of COVID-19. Science. 2021;374(6575):1586-1593.
  59. Hammond J, Leister-Tebbe H, Gardner A, Abreu P, Bao W, Wisemandle W, et al; EPIC-HR Investigators. Oral Nirmatrelvir for High-Risk, Nonhospitalized Adults with Covid-19. N Engl J Med. 2022;386(15):1397-1408.
  60. Lareb. Overview hydroxychloroquine. 2020. Geraadpleegd op 30 juli 2020. Ga naar bron
  61. SWAB. Leidraad medicamenteuze behandeling voor patiënten met COVID-19 (infectie met SARS–CoV-2). Geraadpleegd maart 2021 Ga naar bron
  62. Cavalcanti AB, Zampieri FG, Rosa RG, Azevedo LCP, Veiga VC, Avezum A, et al. Coalition Covid-19 Brazil I Investigators. Hydroxychloroquine with or without azithromycin in mild-to-moderate Covid-19. N Engl J Med 2020;383:2041-52.
  63. Tenforde MW, Billig Rose E, Lindsell CJ, Shapiro NI, Files DC, Gibbs KW, et al. CDC COVID-19 response team. Characteristics of adult outpatients and inpatients with COVID-19 - 11 Academic medical centers, United States, March-May 2020. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2020;69:841-6.
  64. Guyatt GH, Oxman AD, Kunz R, Woodcock J, Brozek J, Helfand M, et al. GRADE Working Group. GRADE guidelines: 8. Rating the quality of evidence--indirectness. J Clin Epidemiol 2011;64:1303-10.
  65. Tanni SE, Bacha HA, Naime A, Bernardo WM. Use of hydroxychloroquine to prevent SARS-CoV-2 infection and treat mild COVID-19: a systematic review and meta-analysis. J Bras Pneumol. 2021;47(5):e20210236.
  66. Skipper CP, Pastick KA, Engen NW, Bangdiwala AS, Abassi M, Lofgren SM, et al. Hydroxychloroquine in nonhospitalized adults with early COVID-19 : a randomized trial. Ann Intern Med 2020;173:623-31.
  67. Mitjà O, Corbacho-Monné M, Ubals M, Tebe C, Peñafiel J, Tobias A, et al. BCN PEP-CoV-2 research group. Hydroxychloroquine for early treatment of adults with mild Covid-19: a randomized-controlled trial. Clin Infect Dis 2020:ciaa1009. Published online ahead of print, 2020 Jul 16.
  68. Omrani AS, Pathan SA, Thomas SA, Harris TRE, Coyle PV, Thomas CE, et al. Randomized double-blinded placebo-controlled trial of hydroxychloroquine with or without azithromycin for virologic cure of non-severe Covid-19. EClinicalMedicine. 2020;29:100645.
  69. Reis G, Moreira Silva EA, Medeiros Silva DC, Thabane L, Singh G, Park JJ, et al. Effect of early treatment with hydroxychloroquine or lopinavir and ritonavir on risk of hospitalization among patients with COVID-19: the TOGETHER Randomized Clinical Trial. JAMA Netw Open 2021;4:e216468.
  70. Johnston C, Brown ER, Stewart J, Karita HCS, Kissinger PJ, Dwyer J, et al. Hydroxychloroquine with or without azithromycin for treatment of early SARS-CoV-2 infection among high-risk outpatient adults: a randomized clinical trial. E Clin Med 2021;33:100773.
  71. Schwartz I, Boesen ME, Cerchiaro G, Doram C, Edwards BD, Ganesh A, et al.; ALBERTA HOPE COVID-19 Collaborators. Assessing the efficacy and safety of hydroxychloroquine as outpatient treatment of COVID-19: a randomized controlled trial. CMAJ Open. 2021 Jun 18;9(2):E693-E702.
  72. Rodrigues C, Freitas-Santos RS, Levi JE, Senerchia AA, Lopes ATA, Santos SR, et al. Hydroxychloroquine plus azithromycin early treatment of mild COVID-19 in an outpatient setting: a randomized, double-blinded, placebo-controlled clinical trial evaluating viral clearance. Int J Antimicrob Agents. 2021;58(5):106428.
  73. Kennisbank KNMP. Geraadpleegd op 21-1-2021.
  74. Popp M, Stegemann M, Metzendorf MI, Gould S, Kranke P, Meybohm P, et al. Ivermectin for preventing and treating COVID-19. Cochrane Database Syst Rev. 2021;7(7):CD015017.
  75. Chaccour C, Casellas A, Blanco-Di Matteo A, Pineda I, Fernandez-Montero A, Ruiz-Castillo P, et al. The effect of early treatment with ivermectin on viral load, symptoms and humoral response in patients with non-severe COVID-19: A pilot, double-blind, placebo-controlled, randomized clinical trial. E Clin Med 2021;32:100720.
  76. López-Medina E, López P, Hurtado IC, Dávalos DM, Ramirez O, Martínez E, et al. Effect of ivermectin on time to resolution of symptoms among adults with mild COVID-19: a Randomized Clinical Trial. JAMA 2021;325:1426-35.
  77. Vallejos J, Zoni R, Bangher M, Villamandos S, Bobadilla A, Plano F, et al. Ivermectin to prevent hospitalizations in patients with COVID-19 (IVERCOR-COVID19) a randomized, double-blind, placebo-controlled trial. BMC Infect Dis 2021;21:635.
  78. Buonfrate D, Chesini F, Martini D, Roncaglioni MC, Ojeda Fernandez ML, Alvisi MF, et al. High-dose ivermectin for early treatment of COVID-19 (COVER study): a randomised, double-blind, multicentre, phase II, dose-finding, proof-of-concept clinical trial. Int J Antimicrob Agents. 2022;59(2):106516.
  79. Reis G, Silva EASM, Silva DCM, Thabane L, Milagres AC, Ferreira TS, et al; TOGETHER Investigators. Effect of Early Treatment with Ivermectin among Patients with Covid-19. N Engl J Med. 2022;386(18):1721-1731.
  80. Abbas KU, Muhammad S, Ding SF. The Effect of Ivermectin on Reducing Viral Symptoms in Patients with Mild COVID-19. Indian J Pharm Sci 2022;84(1) Spl Issue 87-91.
  81. Popp M, Reis S, Schießer S, Hausinger RI, Stegemann M, Metzendorf MI, et al. Ivermectin for preventing and treating COVID-19. Cochrane Database Syst Rev. 2022;6:CD015017.
  82. Bramante CT, Huling JD, Tignanelli CJ, Buse JB, Liebovitz DM, Nicklas JM, et al; COVID-OUT Trial Team. Randomized Trial of Metformin, Ivermectin, and Fluvoxamine for Covid-19. N Engl J Med. 2022;387:599-610.
  83. Mirahmadizadeh A, Semati A, Heiran A, Ebrahimi M, Hemmati A, Karimi M, et al. Efficacy of single-dose and double-dose ivermectin early treatment in preventing progression to hospitalization in mild COVID-19: A multi-arm, parallel-group randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Respirology. 2022;27:758-766.
  84. Rezai MS, Ahangarkani F, Hill A, Ellis L, Mirchandani M, Davoudi A, et al. Non-effectiveness of Ivermectin on Inpatients and Outpatients With COVID-19; Results of Two Randomized, Double-Blinded, Placebo-Controlled Clinical Trials. Front Med (Lausanne). 2022;9:919708.
  85. Chaudhary SM, Wright RM, Patarroyo-Aponte G. Role of vitamin C in critically ill patients with COVID-19: is it effective? Acute Crit Care 2020;35:307–8.
  86. Thomas S, Patel D, Bittel B, Wolski K, Wang Q, Kumar A, et al. Effect of high-dose zinc and ascorbic acid supplementation vs usual care on symptom length and reduction among ambulatory patients with SARS-CoV-2 infection: the COVID A to Z randomized clinical trial. JAMA Netw Open. 2021;4:e210369.
  87. EMA. EMA advises continued use of medicines for hypertension, heart or kidney disease during COVID-19 pandemic. 2020b. Ga naar bron
  88. Deenstra DD, Nijziel MR, Aldenkamp AF, Van Balkom RH, Smeenk FW. Toename van dyspneu bij covid-19-patiënten. Ned Tijdschr Geneeskd 2020;164:D5116.
  89. World Health Organization. Living Guidance Corticosteroids for COVID-19. Geraadpleegd februari 2021a. Ga naar bron
  90. FMS. Leidraad Corticosteroïden bij de behandeling van COVID-19. 2020b. Ga naar bron
  91. Horby P, Lim WS, Emberson JR, Mafham M, Bell JL, Linsell L, et al. RECOVERY Collaborative Group. Dexamethasone in hospitalized patients with Covid-19. N Engl J Med 2021;384:693-704.
  92. Jenner WJ, Gorog DA. Incidence of thrombotic complications in COVID-19 : On behalf of ICODE: The International COVID-19 Thrombosis Biomarkers Colloquium. J Thromb Thrombolysis. 2021;52(4):999-1006.
  93. NIV. Richtlijnmodule Tromboseprofylaxe op de verpleegafdeling bij COVID-19. 2022. Ga naar bron
  94. Ackermann M, Verleden SE, Kuehnel M, Haverich A, Welte T, Laenger F, et al. Pulmonary vascular endothelialitis, thrombosis, and angiogenesis in Covid-19. N Engl J Med. 2020;383:120-128.
  95. Barbar S, Noventa F, Rossetto V, Ferrari A, Brandolin B, Perlati M, et al. A risk assessment model for the identification of hospitalized medical patients at risk for venous thromboembolism: the Padua Prediction Score. J Thromb Haemost 2010;8:2450-7.
  96. Talasaz AH, Sadeghipour P, Kakavand H, Aghakouchakzadeh M, Kordzadeh-Kermani E, Van Tassell BW, et al. Recent Randomized Trials of Antithrombotic Therapy for Patients With COVID-19: JACC State-of-the-Art Review. J Am Coll Cardiol. 2021;77(15):1903-1921.
  97. Connors JM, Brooks MM, Sciurba FC, Krishnan JA, Bledsoe JR, Kindzelski A, et al.; ACTIV-4B Investigators. Effect of Antithrombotic Therapy on Clinical Outcomes in Outpatients With Clinically Stable Symptomatic COVID-19: The ACTIV-4B Randomized Clinical Trial. JAMA. 2021;326(17):1703-1712.
  98. Ananworanich J, Mogg R, Dunne MW, Bassyouni M, David CV, Gonzalez E, et al. Randomized study of rivaroxaban vs. placebo on disease progression and symptoms resolution in high-risk adults with mild Covid-19. Clin Infect Dis. 2021:ciab813.
  99. KNMP Kennisbank, geraadpleegd 4-4-2022.
  100. Avezum Á, Oliveira Junior HA, Neves PDMM, Alves LBO, Cavalcanti AB, Rosa RG, et al; Coalition VIII COVID-19 Brazil Investigators. Rivaroxaban to prevent major clinical outcomes in non-hospitalised patients with COVID-19: the CARE –COALITION VIII randomized clinical trial. EclinicalMedicine. 2023;60:102004.
  101. Barco S, Voci D, Held U, Sebastian T, Bingisser R, Colucci G, et al; OVID investigators. Enoxaparin for primary thromboprophylaxis in symptomatic outpatients with COVID-19 (OVID): a andomized, open-label, parallel-group, multicentre, phase 3 trial. Lancet Haematol 2022;9:e585-e593.
  102. Cools F, Virdone S, Sawhney J, Lopes RD, Jacobson B, Arcelus JI, et al; ETHIC investigators. Thromboprophylactic low-molecular-weight heparin versus standard of care in unvaccinated, at-risk outpatients with COVID-19 (ETHIC): an open-label, multicentre, randomised, controlled, phase 3b trial. Lancet Haematol 2022;9:e594-e604.
  103. Duvignaud A, Lhomme E, Onaisi R, Sitta R, Gelley A, Chastang J, et al; Coverage Study Group. Inhaled ciclesonide for outpatient treatment of COVID-19 in adults at risk of adverse outcomes: a randomised controlled trial (COVERAGE). Clin Microbiol Infect 2022;28:1010-1016.
  104. Gezondheidsraad. Toepassingskader revaccinatie tegen COVID-19. 2022. Ga naar bron
  105. Hippisley-Cox J, Coupland CA, Mehta N, Keogh RH, Diaz-Ordaz K, Khunti K, et al. Risk prediction of covid-19 related death and hospital admission in adults after covid-19 vaccination: national prospective cohort study. BMJ. 2021;374:n2244.
  106. Li H, Xiang H, He B, Zhang Q, Peng W. Nirmatrelvir plus ritonavir remains effective in vaccinated patients at risk of progression with COVID-19: A systematic review and meta-analysis. J Glob Health. 2023;13:06032.
  107. OpenSAFELY Collaborative; Green A, Curtis H, Hulme W, Williamson E, McDonald H, Bhaskaran K, et al. Describing the population experiencing COVID-19 vaccine breakthrough following second vaccination in England: a cohort study from OpenSAFELY. BMC Med. 2022;20:243.
  108. Piazza G, Spyropoulos AC, Hsia J, Goldin M, Towner WJ, Go AS, et al; PREVENT-HD Investigators. Rivaroxaban for Prevention of Thrombotic Events, Hospitalization, and Death in Outpatients With COVID-19: A Randomized Clinical Trial. Circulation. 2023;147:1891-1901.
  109. RIVM. PIENTER Corona onderzoek. 2022. Geraadpleegd in april 2023. Ga naar bron
  110. Santos BC, Flumignan RLG, Civile VT, Atallah ÁN, Nakano LCU. Prophylactic anticoagulants for non-hospitalised people with COVID-19 (Review). Cochrane Database Syst Rev 2023:8: CD015102.
  111. Wagner C, Griesel M, Mikolajewska A, Metzendorf MI, Fischer AL, Stegemann M, et al. Systemic corticosteroids for the treatment of COVID-19: Equity-related analyses and update on evidence. Cochrane Database Syst Rev 2022;11:CD014963.
  112. Yek C, Warner S, Wiltz JL, Sun J, Adjei S, Mancera A, et al. Risk Factors for Severe COVID-19 Outcomes Among Persons Aged ≥18 Years Who Completed a Primary COVID-19 Vaccination Series - 465 Health Care Facilities, United States, December 2020-October 2021. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2022; 71: 19-25.
  113. FMS/SWAB-richtlijn COVID-19. Geraadpleegd in juni 2023. Behandeling bij COVID-19 - Richtlijn - Richtlijnendatabase Ga naar bron
  114. LCI-richtlijn COVID-19. Geraadpleegd mei 2023a.
  115. NICE guideline [NG191] 2022: COVID-19 rapid guideline: managing COVID-19. Recommendations | COVID-19 rapid guideline: managing COVID-19 | Guidance | NICE. Geraadpleegd op 22 februari 2023. Ga naar bron
  116. RIVM. Adviesnota Vaststelling volwassen medische risicogroepen COVID-19-vaccinatiecampagne. 2023. Adviesnota-vaststelling-volwassen-medische-risicogroepen-covid-19-vaccinatiecampagne.pdf (rivm.nl) Ga naar bron
NHG-werkgroep:
El Bouazzaoui L, Bouma M, Cals J, Geerlings S, Geersing G, Greving J, Kok-Pigge A, Kuijpers T, Loogman M, Nijs M, Otto-Paling F, Platteel T, Verheij T
3 gerelateerde lacunesGerelateerd onderzoek
E-mail