De kracht van taal: Gebruik en effecten van taal tijdens consulten over somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten

Een groot aantal patiënten dat op bezoek komt bij de huisarts, presenteert Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK). Het advies aan huisartsen is om positief te communiceren met patiënten met SOLK, maar robuust onderzoek naar effecten van taalgebruik ontbreekt.

Zo richt communicatie-onderzoek naar SOLK zich doorgaans op de effecten van boodschappen met verschillende soorten inhoud, dus op wat er door de dokter wordt gezegd. Patiënten ervaren bijvoorbeeld meer pijn als ze hiervoor gewaarschuwd worden, of ze herstellen sneller als de dokter ze vertelt dat de klachten snel zullen overgaan. Maar hoe een dergelijke boodschap moet worden gebracht, dat is nog niet onderzocht.

Toch lijkt juist hoe een dokter iets zegt, dus welke taal hij of zij daarbij gebruikt, van invloed te zijn op het ervaren van klachten. Zo blijken mensen minder gestrest te zijn na het horen dat iets er “niet goed” voor ze uitziet, in plaats van dat het er “slecht” uitziet. Dit is echter nooit onderzocht voor patiënten met SOLK. Bovendien is onduidelijk welke woorden worden gebruikt tijdens SOLK-consulten.

Dit onderzoek richt zich op het taalgebruik van huisartsen en patiënten bij communicatie over SOLK. Het doel van het onderzoek is tweeledig, namelijk 1) om in kaart te brengen hoe taalgebruik tot stand komt tijdens huisartsconsulten en 2) om te analyseren hoe subtiele verschillen in bewoordingen van invloed zijn op de gezondheid van patiënten. Inzicht in het gebruik en effect van het taalgebruik kan helpen om communicatie tussen huisarts en patiënten met SOLK te verbeteren.